Γενικό σχόλιο περί του νέου νόμου:
Τι αλλάζει στον θαλάσσιο τουρισμό μετά από τον νέο νόμο?
Περισσότερη ταλαιπωρία και περισσότερη γραφειοκρατία σε έναν κλάδο που παρά τα προβλήματα βρισκόταν σε ανάπτυξη έως ότου η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει έναν αγώνα να τον δυσφημίσει και να τον καταστρέψει, κι από τότε τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Με τον νέο νόμο, τα παράβολα ανά μέτρο που πληρώνουμε αυξάνονται από 15 σε 20 ευρώ, από 30 σε 40 ευρώ, αυξάνεται ο ετήσιος φόρος του νόμου 27/75, περισσότεροι και πιο πολύπλοκοι έλεγχοι, καταστάσεις, θεωρήσεις, ταυτοπροσωπίες, έλεγχοι αστυνομικού χαρακτήρα, οικονομικά κίνητρα σε όσους χρησιμοποιούσαν τα επαγγελματικά σκάφη τους για την προσωπική τους αναψυχή και μόνο, να πληρώσουν λιγότερα χωρίς καμία περαιτέρω συνέπεια… Αυτοί είναι οι άξονες του νέου νόμου.
Αυτός δεν είναι ένας νόμος που θα συντελέσει στην ανάπτυξη του κλάδου, αλλά ο μοναδικός λόγος ύπαρξης του είναι να μαζέψει το κράτος κάποια λεφτά, κατά το διάστημα που ο κλάδος θα πνέει τα λοίσθια.
Δεν γίνεται κανένας διαχωρισμός ανάμεσα στα ιστιοπλοϊκά επαγγελματικά σκάφη με τα μηχανοκίνητα, παρά μόνο ως προς το ότι τα ιστιοπλοϊκά παραμένουν άνευ πληρώματος μέχρι τα 20 μέτρα, ενώ το όριο στα μηχανοκίνητα πέφτει στα 18 μέτρα, λες και κάποιος που μπορεί να αναλάβει την διακυβέρνηση μιας θαλαμηγού 18 μέτρων, δεν μπορεί να κάνει το ίδιο και σε μια θαλαμηγό 19 μέτρων.
Τα ιστιοπλοϊκά σκάφη από τα τέλη της δεκαετίας του 70, έχουν δημιουργήσει έναν μοχλό ανάπτυξης και προβολής όλων των νησιών της χώρας μας, ανεξάρτητα από την ένταση του ανέμου που φυσάει στην χώρα μας τα καλοκαίρια. Η χώρα μας έπρεπε να είναι ο παράδεισος της παγκόσμιας ιστιοπλοϊκής δραστηριότητας, αλλά αντί αυτού, μας ανταγωνίζονται χώρες που υπολείπονται σε φυσική ομορφιά και διαμόρφωση, ενώ η γείτονα χώρα η Τουρκία πουλάει στους πελάτες της το δικό μας προϊόν, με πολύ πιο δελεαστικό τρόπο. Προσφέρουν μαρίνες και εγκαταστάσεις, έργα υποδομής και επενδύσεις για το μέλλον, μηδενική γραφειοκρατία και απλουστευμένες διαδικασίες για τους πλοιοκτήτες και τους τουρίστες, την ώρα που εμείς τους διώχνουμε. Ένας επενδυτής που θέλει να ασχοληθεί με τον θαλάσσιο τουρισμό έχει κάθε λόγο να επενδύσει στην Τουρκία, και κανέναν για να έρθει στην χώρα μας.
Αφήστε ήσυχα τα ιστιοπλοϊκά σκάφη, απλουστεύστε τις διαδικασίες και την γραφειοκρατία, μην κάνετε τα πράγματα χειρότερα από ότι είναι ήδη. Οι ιστιοπλόοι δεν μολύνουμε το περιβάλλον, χρησιμοποιούμε αιολοκή ενέργεια, ταξιδεύουμε σε όλες τις καιρικές συνθήκες και προσφέρουμε στις τοπικές οικονομίες, και φυσικά στην Εθνική οικονομία.
Και έρχεται ο νέος νόμος, που θα λειτουργήσει σαν την ταφόπλακα του Ελληνικού θαλάσσιου τουρισμού. Διότι είναι ένας νόμος αντιγραφή των προηγούμενων, με περισσότερη γραφειοκρατία και διαδικασίες, ενώ δεν λύνει κανένα από τα υπάρχοντα χρονίζοντα προβλήματα του κλάδου.
Θα φέρω μερικά παραδείγματα:
Σύμφωνα με τον νέο νόμο θα γίνεται ταυτοπροσωπία όλων όσων αποφάσισαν να νοικιάσουν και να επιβιβαστούν σε ένα σκάφος, παρά την προφανή παραβίαση των προσωπικών δεδομένων τους και την ταλαιπωρία των τουριστών που αφού φτάσουνε στην χώρα μας και εν συνεχεία στο λιμάνι αφετηρίας, θα αντιμετωπίσουνε ατελείωτες ουρές και επιπλέον καθυστερήσεις. Αλλά θα δεχτώ πως στον βωμό μην βρεθεί κάποιος πονηρός Έλληνας να ταξιδεύει αυτός με την οικογένεια του, ενώ έχει δηλώσει ότι επιβαίνουν στο επαγγελματικό του σκάφος κάποιοι τουρίστες, πρέπει να γίνονται περισσότεροι έλεγχοι ανεξαρτήτως κόστους. Αφού λοιπόν τα λιμεναρχεία του λιμένα αφετηρίας θα κάνουν αυτούς και ποιος ξέρει πόσους ακόμα ελέγχους, ποιος φέρει την ευθύνη εάν στον πρώτο κόλπο που θα καταπλεύσει το σκάφος αυτό δεν θα αποβιβαστούν οι «τουρίστες» και δεν θα ανέβουν στο σκάφος οι λαθρέμποροι για παράδειγμα που θα περάσουν απέναντι να φορτώσουν 50-100 λαθρομετανάστες? Ο πλοιοκτήτης? Τι προβλέπει ο νέος νόμος για το γεγονός ότι συνάδελφοι μας είναι θύματα τέτοιων καταστάσεων, και εν συνεχεία τα σκάφη τους κατάσχονται και ταλαιπωρούνται για χρόνια μέχρι να δικαιωθούνε τελικά, αλλά εν τω μεταξύ έχουν καταστραφεί οικονομικά? Αφού ο μόνος στόχος του νόμου είναι οι επονομαζόμενοι «μαϊμού» ιδιοκτήτες, δεν είναι πολύ πιο απλό να γίνονται αιφνιδιαστικοί έλεγχοι στα νησιά και στους κόλπους, όπως συμβαίνει στην Ιταλία? Όταν νοικιάζεις ένα σκάφος στην Ιταλία, δεν θεωρείς πουθενά ναυλοσύμφωνα, δεν φτιάχνεις καταστάσεις, δεν τρέχεις στα λιμεναρχεία, δεν κάνεις ταυτοπροσωπίες. Απλώς γίνονται ουσιαστικοί έλεγχοι στα λιμάνια και στους κόλπους που προσεγγίζουν τα σκάφη, και δεν τολμάει κανένας να βρεθεί παραβάτης σε έναν τέτοιον έλεγχο γιατί πέφτει βαρύς ο πέλεκυς. Εκεί οι φορολογικές και οι λιμενικές αρχές κάνουν ουσιαστικούς ελέγχους, όχι τους συλλέκτες χαρτιών και εντύπων.
Υπάρχει μεγάλη ζήτηση διεθνώς για τις λεγόμενες φλοτίλες και το cabin charter. Μεγάλα γκρουπ ανθρώπων ή μεμονωμένοι άνθρωποι πληρώνουν ένα αντίτιμο για να συμμετάσχουν μαζί με άλλους σε έναν εξαιρετικά όμορφο τρόπο διακοπών. Άραγε αυτοί που ετοιμάζουν και αυτοί που ψηφίζουν νόμους καταλαβαίνουν σε τι αναφέρομαι? Κι όμως, θα ψηφίσουν τον όποιο νόμο για τον τουρισμό! Ένας νόμος που μετράει μέρες, τόσες μέρες την πενταετία, τόσες μέρες λιγότερες εάν παλιώσει το σκάφος, τι μπορεί να κάνει για τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς που για να ανταποκριθούμε θα είμαστε παράνομοι ή στα όρια της νομιμότητας ανάλογα από ποια σκοπιά το βλέπει κάποιος? Πόσες μέρες ναύλου κάνει το leading boat μιας φλοτίλας? Τι ναυλοσύμφωνο θα κάνει ο πλοιοκτήτης σε ένα cabin charter?
Τι θα απογίνει με αυτόν το παχύ φάκελο των ναυτιλιακών εγγράφων και των πιστοποιητικών που ελέγχονται π.χ. κάθε Σάββατο που φεύγει το σκάφος από το λιμάνι, και από κάθε λιμεναρχείο των ενδιάμεσων λιμανιών, που παρόλο που δεν χρειάζεται (σύμφωνα και με αυτόν, αλλά και με τον προηγούμενο νόμο) να τρέχουμε από λιμεναρχείο σε λιμεναρχείο, τελικά αυτό συμβαίνει στην πράξη. Σε άλλες χώρες υπάρχει ένα έγγραφο, άντε δύο. Εμείς κουβαλάμε 15 με 20 έγγραφα που ελέγχονται καθημερινά, και οι πελάτες μας θα πρέπει να αντιμετωπίσουν σε κάθε λιμάνι αυτόν τον γραφειοκρατικό έλεγχο εγγράφων στα Ελληνικά που δεν ξέρουν τι σημαίνουν.
Είναι πολλά τα θέματα τέτοιου χαρακτήρα, αλλά ας μην το κουράσω άλλο προς το παρόν. Άλλωστε ο νόμος δεν έχει την παραμικρή σχέση με τουριστική ανάπτυξη, αλλά είναι ένας νόμος γιγάντωσης της γραφειοκρατίας.
Εξαίρεση, το άρθρο 20 του νέου νόμου, είναι μια θετική έκπληξη αφού αναγνωρίζει την ύπαρξη και την αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός εναλλακτικού τρόπου διακοπών, τον αλιευτικό τουρισμό. Παρόλα αυτά, ο κλάδος αυτός δεν έχει αναπτυχθεί παγκοσμίως γιατί κάποιοι τουρίστες θέλουν να δούνε παραδοσιακά αλιευτικά όργανα, ούτε να περιηγηθούν σε εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας με ένα σκάφος, πόσο μάλλον για να πάνε με την ψαρόβαρκα ή με την τράτα στην παραδίπλα παραλία για να κολυμπήσουν. Προσπαθώ να φανταστώ τους επαγγελματίες ψαράδες που έχω κατά καιρούς συναντήσει να μιλάνε αγγλικά και να περιφέρουν τουρίστες με τα σκάφη τους! Το youtube είναι γεμάτο από βίντεο με τέτοιες μορφές τουρισμού σε όλο τον κόσμο, και αφορά μεγάλα μηχανοκίνητα σκάφη που επιδίδονται οι τουρίστες στο ψάρεμα καρχαριών, τόνων ή ξιφία με μεγάλα καλάμια, πληρώνοντας διόλου ευκαταφρόνητα ποσά. Το άρθρο αυτό είναι μια καλή αρχή, αλλά προς το παρόν δεν νομίζω ότι γίνεται να αναπτυχθεί αυτός ο κλάδος με τα υπάρχοντα αλιευτικά σκάφη και με τους παραδοσιακούς Ελληνικούς τρόπους ψαρέματος, εκτός κι αν ο στόχος του άρθρου αυτού είναι οι υπάρχοντες ψαράδες να παρουσιάζουν σαν τουρίστες τους Αιγύπτιους που συνήθως χρησιμοποιούν για εργατικό προσωπικό!
Έχω μεγάλη αμφιβολία ότι τα σχόλια μου θα ληφθούν υπ όψιν. Άλλωστε ο νόμος πρέπει σύντομα να ψηφιστεί για να αρχίσει η ονομαζόμενη περαίωση όσων έχουν χαρακτηριστεί «μαϊμού» επαγγελματίες. Οι πραγματικοί επαγγελματίες και ο πραγματικός κλάδος μας, δεν νομίζω πως απασχόλησε πραγματικά τους αρμόδιους.
Επιμέρους προτάσεις-σχόλια σε ορισμένα άρθρα:
Άρθρο 2
παράγραφος 1, εδάφιο ζζ: Εφ όσον κάποιος πλοιοκτήτης είναι μέλος κάποιου επαγγελματικού σωματείου, κατά την έκδοση της άδειας θα προσκομίζει σχετική βεβαίωση.
Σε τι αποσκοπεί η προσκόμιση αυτού του εγγράφου? Μοναδικό αποτέλεσμα αυτού, είναι τα μέλη των σωματείων να επιβαρύνονται με την προσκόμιση περισσότερων δικαιολογητικών. Σαν να τιμωρούνται επειδή είναι μέλη στο σωματείο τους.
Εάν ο σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι τα κατατόπους σωματεία να εγγράφουν μέλη και να έχουν κάποιον έλεγχο και ευθύνη για το εάν και ποιοί είναι όντως σωστοί επαγγελματίας, τότε ο περιορισμός της προσκόμισης τέτοιας βεβαίωσης μόνο στα ήδη εγγεγραμμένα μέλη των σωματείων, ακυρώνει τον σκοπό της.
Κατά την διαδικασία της ανανέωσης της άδειας (παράγραφος 2), απουσιάζει η προσκόμιση παρόμοιου δικαιολογητικού, άρα καθίσταται ακόμα πιο ανεξήγητη η προσκόμιση του στην έκδοση της αρχικής άδειας.
Παράγραφος 2, εδάφιο γ.
Η θεώρηση του ΕΕΠΣΕΠΑ από την ΔΟΥ θα δημιουργήσει τεράστιο όγκο εργασίας, χαμένες εργατοώρες, και θα συντελέσει στην επιπλέον γιγάντωση της γραφειοκρατίας δεδομένου ότι οι πλοιοκτητικές εταιρείες υπόκεινται έτσι κι αλλιώς σε τακτικούς και έκτακτους ελέγχους από τις αρμόδιες ΔΟΥ, και δεδομένου ότι το εδάφιο ε της αυτής παραγράφου έτσι κι αλλιώς προβλέπει την προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας του αιτούντος της ανανέωση της άδειας πλοιοκτήτη.
Φορολογικά ενήμερος πλοιοκτήτης σημαίνει πως έχει ελεγχθεί συνολικά και για τις τυπικές αλλά και για τις ουσιαστικές του υποχρεώσεις προς την ΔΟΥ.
Η μη εμπρόθεσμη απόδοση του ΦΠΑ ή η μη εμπρόθεσμη θεώρηση ενός ναυλοσυμφώνου, επισύρει σχετικά πρόστιμα και προσαυξήσεις επί του ΦΠΑ. Μετά την πληρωμή τους, ποιος ο λόγος να μην λαμβάνονται υπ όψιν τα ναυλοσύμφωνα αυτά για την ανανέωση της άδειας?
Πλοιοκτητικές εταιρείες που εκμεταλλεύονται περισσότερα του ενός σκάφη, καταθέτουν συνολική δήλωση ΦΠΑ και όχι ανά σκάφος, και μάλιστα πρώτα αφού πρώτα συμψηφιστεί ο ΦΠΑ των εξόδων. Για να μπορέσουν οι αρμόδιες ΔΟΥ να βεβαιώσουν πάνω στο ΕΕΠΣΕΠΑ έχει αποδοθεί ο ΦΠΑ των συγκεκριμένων ναύλων, θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο τόσο αναλυτικός έλεγχος στις εταιρείες αυτές, με αποτέλεσμα να βραχυκυκλώσουν τα πάντα.
Παράγραφος 3, εδάφιο γ.
Στο παρελθόν έχουν συμβεί πολλά περιστατικά που για διάφορους λόγους ανακλήθηκαν επαγγελματικές άδειες, και αφού καταβλήθηκαν οι αναλογούντες φόροι κλπ, οι πλοιοκτήτες συνέχισαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα με τα σκάφη αυτά. Γιατί να μην μπορεί ένα σκάφος να επαναχαρακτηριστεί επαγγελματικό, εφ όσον ο πλοιοκτήτης πιθανόν να θεωρήσει ότι έχει λόγους να το κάνει, και αφού θα έχει ήδη καταβάλλει τους δασμούς και τους φόρους που πιθανόν θα βαρύνεται από τον αποχαρακτηρισμό του σκάφους αυτού?
Παράγραφος 5, εδάφιο α
Σε πολλές περιπτώσεις η προθεσμία των 30 ημερών (που ίσχυε και στον προηγούμενο νόμο) έχει αποδειχτεί ανεπαρκής και έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα σε συναδέλφους. Για παράδειγμα στις περιπτώσεις που ο νέος πλοιοκτήτης επιθυμεί την μετανηολόγηση του σκάφους (που είναι χρονοβόρα διαδικασία) ή όταν το σκάφος έχει ζημιές και ο νέος ιδιοκτήτης πρόκειται να κάνει ο ίδιος τις επισκευές ή τις όποιες μετασκευές για την βελτίωση και την αναβάθμιση του, με αποτέλεσμα το σκάφος για ένα διάστημα να στερείται πιστοποιητικού ασφαλείας σε ισχύ. Προτείνω η προθεσμία να γίνει τουλάχιστον ένα τρίμηνο και όχι 30 ημέρες. Μεταβιβάσεις σκαφών γίνονται πολλές φορές εκτός της περιόδου ναύλωσης των σκαφών, όταν το πιστοποιητικό ασφαλείας πιθανόν να έχει λήξει, και το σκάφος ήδη βρίσκεται σε δεξαμενισμό προκειμένου να συντηρηθεί για την νέα περίοδο από τον νέο πλοιοκτήτη.
Παράγραφος 5, εδάφιο β.
Σε περίπτωση που στον τελικό νόμο παραμείνει η υποχρέωση του εδαφίου γ της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, τότε θα πρέπει κατά την αλλαγή πλοιοκτησίας ή του εφοπλισμού να προσκομίζεται αντίστοιχο θεωρημένο αντίγραφο του ΕΕΠΣΕΠΑ από την ΔΟΥ, ώστε η αρμόδια Υπηρεσία να αρχειοθετεί το έγγραφο αυτό στην μερίδα του πλοίου (στο μητρώο και στον ατομικό φάκελο- αρχείο του πλοίου του άρθρου 6 του παρόντος νόμου), για να χρησιμοποιηθεί για την μελλοντική ανανέωση της άδειας. Αλλιώς θα είναι πρακτικά αδύνατο στον νέο πλοιοκτήτη μετά από κάποια χρόνια, όταν θα έρθει η στιγμή της ανανέωσης της άδειας να βρίσκει τα στοιχεία αυτά.
Άρθρο 4, παράγραφος 4.
Δεν αντιλαμβάνομαι που αποσκοπεί το εδάφιο αυτό. Μόνο σε χώρες με έλλειμμα δημοκρατίας γίνονται τέτοιοι έλεγχοι, ταυτοπροσωπίες και καταγραφή ποιος κινείται και που πάει. Στην Γαλλία, στην Αγγλία και στην Ιταλία που έχω ταξιδέψει, δεν ζητήθηκε από κανέναν να καταγραφεί ποιος είμαι και που πάω. Μόνο στην Τουρκία έπρεπε να δώσω το διαβατήριο μου και να καταγραφούν τα στοιχεία μου σε αντίστοιχες καταστάσεις. Για ποιο λόγο θα πρέπει να υπάρχουν τέτοια έγγραφα και διαδικασίες? Όταν ενοικιάζεται κάποιο αυτοκίνητο, καταγράφονται οι φίλοι ή οι συγγενείς αυτού που νοικιάζει το αυτοκίνητο αυτό και που τυχόν θα επιβιβαστούν σε αυτό? Για ποιο λόγο πρέπει να καταγράφονται τα προσωπικά δεδομένα όσων ταξιδεύουν με ένα σκάφος?
Αυτή η παράγραφος θυμίζει άλλες εποχές και άλλα καθεστώτα.
--------------------------
Αντώνης Μάγγος
